مدیریت کاھش خطربلایا درنظام سلامت فرآیندی است منظم بمنظور بھره مندی حداکثری از ظرفیت ھای سازمانی، اجرایی و مھارتی نظام سلامت با ھدف بحداقل رساندن پیامدھای سوء سلامتی مخاطرات طبیعی و انسان ساخت در سطح جامعه و تسھیلات و منابع بھداشتی درمانی از طریق پیشگیری از مخاطرات و کاھش آسیب، ارتقای آمادگی، پاسخ بموقع و بازیابی با رویکرد توسعه پایدار. نظام جمهوری اسلامی ایران در معرض انواع مخاطرات طبیعی و انسان ساخت قرار دارد.سطح خطر ایران درخصوص فقط مخاطرات طبیعی بر اساس تعداد موارد فوت طی 4دهه اخیر 8از 10برآورد می شود و حاصل آن بیش از 100هزارکشته بوده است. مسئله مدیریت و کاهش خطر بلایا همواره موضوعی چالش برانگیز درنظام سلامت کشور بوده است. علیر غم تلاش هاي گسترده اي که در این راستا درگذشته انجام شده است، با عنایت به اسناد راهبردي همچون قطعنامه هیوگوکه درراستای مدیریتکار آمد تربلایا و کاهش خطر مخاطرات در سطح بین المللی تنظیم شده است و همچنین اسناد بالادستی کشور همچون اساسنامه سازمانهای مدیریت بحران و پدافند غیرعامل، برنامه پنجم توسعه احتماعی، اقتصادی وفرهنگی وسندچشم انداز ایران 1404 ،باید واقع بینانه اذعان داشت که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیازمند اقداماتی بنیادین به منظور ارتقاي سامانه مدیریت و کاهش خطربلایا است.

برنامه هاي مديريت و كاهش خطر بلايا در حوزه بهداشت عمومي

•   پيمايش ملي برنامه­ ها و دستاوردهاي معاونت ­هاي بهداشت در مديريت و كاهش خطر بلايا
•  ارزيابي خطر بلايا در نظام شبكه در ابعاد آمادگي عملكردي و ايمني سازه­ اي و غيرسازه ­اي
•  تدوين و پايلوت برنامه ادغام مديريت و كاهش خطر بلايا در نظام شبكه بهداشتي درماني
•  شناسنامه آسيب ­ها و خسارات ناشي از مخاطرات طبيعي و انسان ساخت
•  بازبيني مستمر دستورالعمل­ ارايه خدمات بهداشتي در بلایا
•  ايمن­سازي تسهيلات بهداشتي در برابر بلايا

 كاركردهاي حوزه بهداشت عمومي در مديريت و كاهش خطر بلاياي طبيعي و انسان ساخت

• قبل از وقوع بلايا

1.   ارزيابي آسيب ­پذيري و آمادگي تسهيلات و منابع بهداشتي
2.   اجراي اقدامات كاهش آسيب­ پذيري و ارتقاي آمادگي تسهيلات و منابع بهداشتي
3.   جلب مشاركت عمومي براي اجراي برنامه­ هاي سلامت-محور كاهش خطر بلايا
4.   آگاه­ سازي عمومي درباره راهكارهاي ارزيابي و كاهش خطر بلايا
5.   تدوين برنامه پاسخ هماهنگ و موثر با مشاركت ساير بخش­ها
6.   ذخيره ­سازي لوازم و ملزومات ارايه خدمت بهداشتي اوليه در فاز پاسخ
7.   استقرار فرآيند سامانه هشدار اوليه مخاطرات در تسهيلات بهداشتي
8.   اجراي برنامه­ هاي آموزش تخصصي براي مديران و كاركنان بهداشتي
9.   اجراي تمرين­هاي آمادگي بلايا در تسهيلات بهداشتي و جامعه

• در زمان وقوع بلايا

1.   ارزيابي سريع آسيب­ها و نيازهاي تسهيلات بهداشتي و جامعه
2.   ارزيابي مستمر نيازهاي بهداشتي جمعيت آسيب­ ديده
3.   ارايه مراقبت­هاي بهداشتي اوليه هماهنگ، به­ موقع و موثر
4.   پايش و ارزشيابي اثربخشي ارايه مراقبت­هاي بهداشتي اوليه

• پس از وقوع بلايا

1.   تدوين برنامه بازيابي تسهيلات بهداشتي با رويكرد توسعه پايدار
2.   بازسازي تسهيلات و بازيابي برنامه­ هاي بهداشتي آسيب ديده
3.   مشاركت در تدوين و اجراي بازيابي رواني-اجتماعي جامعه
4.   پايش و ارزشيابي اقدامات فاز بازيابي بلايا